Rozważania Wielkopostne 2019

Fragmenty 1 homilii wielkopostnej o. Raniero Cantalamessa, kaznodzei papieskiego wygłoszonej w Watykanie, dnia 15 marca 2019r.

Odkryjmy korzenie i znaczenie terminu hipokryzja. Pochodzi on z języka teatralnego. Na początku oznaczał po prostu recytowanie, odgrywanie sceny. W świecie antycznym nie tracono z oczu istotnego elementu kłamstwa, które towarzyszyło spektaklom teatralnym, nie zaniedbując walorów moralnych i artystycznych jakie doceniano w sztuce. Stąd wypływało negatywne postrzeganie zawodu aktora, zarezerwowanego w pewnym okresie dla niewolników i zakazanego przez apologetów chrześcijańskich (dla wyznawców Chrystusa). Ból i radość odgrywane i wyolbrzymiane nie są prawdziwym bólem i prawdziwą radością, lecz pozorowane i sztuczne. Słowom i zachowaniom zewnętrznym nie towarzyszy wewnętrzna rzeczywistość odczuwania. To co jest na twarzy nie jest tym co jest w sercu.

My używamy słowa fiction w sensie neutralnym lub nawet pozytywnym ( to jest rodzaj literacki i teatralny bardzo popularny w naszych czasach); starożytni nadawali mu natomiast sens jaki miał w rzeczywistości tzn., ten fikcyjny. To co negatywne zawarte w fikcji scenicznej znalazło swój wyraz w słowie hipokryzja. Od słowa neutralnego nastąpiło przejście do słowa wyłącznie negatywnego, to jedno ze słów o znaczeniu całościowo i tylko negatywnym. Są ci, którzy chlubią się być dumnymi i libertynami, ale nikt by być hipokrytą.

Pochodzenie tego terminu pomaga odkryć naturę hipokryzji. To oznacza włożyć maskę, przestać być osobą by stać się postacią. Postać – aktor to nic innego jak zniszczenie osoby. Osoba ma oblicze, aktor maskę. Osoba jest całkowicie przejrzysta, aktor jest cały przebrany. Osoba kocha autentyczność i głębię, żyje fikcją i sztucznością. Osoba jest posłuszna własnym zasadom, aktor wierny scenariuszowi. Osoba jest pokorna i lekka, aktorstwo jest ciężkie i uciążliwe.

Jeśli zapytamy siebie samych dlaczego hipokryzja jest obrzydliwością w oczach Bożych, odpowiedź jest jasna. Hipokryzja jest kłamstwem. …W hipokryzji człowiek degraduje Boga, umieszcza go na drugim miejscu, stawiając na pierwszym stworzenie, publiczność. To jest tak jakby w obecności króla, ktoś odwrócił się do niego plecami by poświęcić całą swoją uwagę służącym. „Człowiek patrzy na to co zewnętrzne, Pan patrzy na serce (1Sam 16, 7). … Hipokryzją jest brakiem wiary, formą idolatrii, która na miejscu Boga umieszcza stworzenie. ….

Faktem jest jeśli ktoś mówi, byłem hipokrytą, jego hipokryzja zostaje zwyciężona. … (tłumaczenie własne)